
STIL Orthese: Slimme kracht tegen tremoren
STIL Orthese: Slimme kracht tegen tremoren
‘Mooi dat mensen na zoveel jaren weer kunnen koffiedrinken’
IJsbrand de Lange bedacht de STIL Orthese, een medisch hulpmiddel dat tremoren onderdrukt bij mensen met bijvoorbeeld Parkinson. De innovatie werd geboren uit een combinatie van technische fascinatie en een sterke drive om een verschil te maken in het leven van mensen met trillende handen. Zijn idee groeide uit tot een baanbrekend product dat nu internationaal opschaalt. De productie vindt plaats bij Nijdra, waar De Lange ooit zelf stage liep.
Hoe kwam je op het idee voor de STIL Orthese?
‘Het begon in 2014 toen ik een video zag van Michael J. Fox. Hij had last van trillende handen en ik dacht: hier moet toch een mechanische oplossing voor zijn? Ik heb een technische achtergrond en was gefascineerd door de mogelijkheid om een apparaat te maken dat tremoren onderdrukt. Net zoals een wasmachine met een goede demping niet meer door de kamer beweegt, zou je ook trillingen in handen moeten kunnen verminderen. Dat idee liet me niet meer los. Ik begon me echt af te vragen: hoe kunnen we mensen helpen om de regie over hun eigen lichaam terug te krijgen? Dat werd mijn missie.’
Hoe ben je aan de slag gegaan om van dat idee een product te maken?
‘Ik heb eerst een jaar lang onderzoek gedaan en me volledig in het onderwerp verdiept. In 2017 heb ik mijn bedrijf opgericht en de eerste jaren draaiden vooral om ontwikkeling en testen. We wilden een ‘wearable’ maken die tremoren actief tegengaat. Het principe lijkt op noise-cancelling koptelefoons: die dempen geluidsgolven door een tegenovergestelde trilling toe te voegen. Zo werkte wat wij bedachten, maar dan op beweging in plaats van geluid. De eerste prototypes gaven niet het gewenste effect. We moesten talloze testen uitvoeren, samenwerken met patiënten en specialisten, en steeds weer terug naar de tekentafel.’
Wat waren de grootste uitdagingen in de ontwikkeling?
‘De eerste versies werkten technisch goed, maar waren groot en onhandig. In 2019 kregen we van patiënten te horen dat ze het niet wilden dragen. Dat was confronterend. We snapten dat we een veel simpeler en praktischer oplossing moesten maken. Tijdens de coronaperiode in 2020 hebben we alles omgegooid en zijn we tot een mechanische oplossing gekomen die demping biedt zonder elektronica. Het idee is eigenlijk heel simpel: de juiste gewrichten stabiliseren, maar beweging niet volledig blokkeren. Daarnaast moesten we een oplossing vinden voor het materiaalgebruik en de pasvorm. Een orthese moet voor een grote groep mensen passen en tegelijkertijd effectief blijven. We hebben daarom eindeloos veel prototypes getest op patiënten en hun feedback verwerkt in de verbeteringen.’
Hoe werkt de STIL Orthese precies?
‘Het apparaat zorgt ervoor dat ongewenste trillingen worden geabsorbeerd, terwijl normale bewegingen nog mogelijk blijven. We gebruiken hiervoor speciaal ontwikkelde rotatiedempers, waardoor de tremor als het ware wordt geneutraliseerd. De orthese is makkelijk om te doen met magnetische sluitingen, wat belangrijk is voor mensen die zelf moeite hebben met fijne motoriek. Zodra je hem omdoet, is het effect onmiddellijk, en zie je wat de orthese voor je kan betekenen.’
Wanneer was het product klaar voor de markt?
‘Eigenlijk is een product nooit ‘af’, maar in juni 2023 hebben we besloten dat hij klaar genoeg was om te lanceren. Sindsdien zijn we bezig met opschaling en internationale uitbreiding.’
Hoe verloopt de verkoop van de orthese?
‘In eerste instantie verkochten we direct aan eindgebruikers. Mensen kwamen naar onze locatie in Delft, probeerden de orthese en als hij beviel, namen ze hem meteen mee. Dat werkte goed, maar we wisten dat we voor echte opschaling een ander model nodig hadden. Inmiddels werken we samen met gespecialiseerde orthopedische distributeurs, die nu ons product leveren aan patiënten. Deze partijen hebben al nauwe samenwerkingen met ziekenhuizen en zorgverzekeraars voor het verstrekken van orthesen en prothesen, en zijn daarom de ideale partners voor ons product.’
Wordt de STIL Orthese al vergoed door zorgverzekeraars?
‘Dat blijft altijd lastig met nieuwe medische producten. Om die reden hebben we een uitgebreide klinische studie gedaan met de STIL Orthese, die is gepubliceerd in een internationaal gerenommeerd medisch tijdschrift. We hopen dat dit veel gaat betekenen voor vergoedingen. Gek genoeg hebben we in Duitsland al meer succes dan in Nederland.’
Jullie productie gebeurt bij Nijdra. Hoe is die samenwerking ontstaan?
‘Grappig genoeg heb ik daar ooit stage gelopen, rond 2010, en ik kom uit Middenbeemster dus ik ken het bedrijf goed. Toen we een productielocatie zochten, dacht ik weer aan Nijdra. Ze maken hoogwaardige precisieapparatuur en werken volgens de strenge normen die nodig zijn voor medische producten. Bovendien heb ik altijd warme herinneringen aan het bedrijf en hun no-nonsense mentaliteit past goed bij ons. Het voelt goed om met hen samen te werken.’ Prima samenwerking dus. ‘Wat ook meespeelde, is dat Nijdra goed is in traceerbaarheid en kwaliteitsborging, wat cruciaal is bij medische apparatuur. Elk onderdeel moet perfect te herleiden zijn naar de maker en de batch waarin het is geproduceerd. Dat niveau van precisie en documentatie is nodig om in Europa en straks ook in Amerika aan de medische regelgeving te voldoen. Daarnaast hebben ze ons ook geholpen bij het finetunen van het productieproces. Onze engineers werken nauw samen met hun productieteam. Het is niet alleen een kwestie van orders plaatsen, maar ook van constant verbeteren en optimaliseren. Soms krijgen we suggesties vanuit hun kant over efficiëntere productie of aanpassingen die de montage makkelijker maken. Dat soort interactie maakt deze samenwerking heel waardevol.’
Hoeveel ortheses hebben jullie inmiddels verkocht?
‘Ons product is nu ongeveer 1,5 jaar op de markt in Nederland, en we hebben inmiddels honderden tevreden gebruikers. Maar we staan pas aan het begin. Duitsland is sinds een paar maanden gestart, in recent hebben we partnerships gesloten in België en Italië. We verwachten de komende jaren flinke groei, zeker wanneer vergoeding doorzet.’
Wat zijn de toekomstplannen voor STIL?
‘We zijn bezig met een publieke investeringsronde om onze groei te financieren. We willen niet alleen uitbreiden naar nieuwe markten, maar ook nieuwe producten ontwikkelen en extra klinisch onderzoek doen. Onze missie is om zoveel mogelijk mensen met tremoren een beter leven te geven. Het mooiste is als je een patiënt ziet die na jaren weer normaal koffie kan drinken of een pen kan vasthouden. Dat maakt alle uitdagingen de moeite waard.’